İrritable bağırsak sendromu (IBS) huzursuz bağırsak sendromu olarak da tanımlanabilir. Kişiden kişiye farklılık gösteren bir bağırsak hastalığıdır.
Belirtiler
İrritable Bağırsak Sendromu hastalığı; karın ağrısı, şişkinlik ve bağırsak alışkanlığı değişiklikleri ile kendini gösterir. Bazı kişilerde kabızlık, bazılarında ise ishal olarak ortaya çıkar. İBS yıllar boyu farklı isimlerle anılmıştır: Kolit, spastik kolon, müküslü kolit. Ancak kolit kelimesi kalın bağırsakların inflamasyonu, yangısı anlamına gelmektedir ve bu ifadenin İBS ile bir ilgisi yoktur. İBS’de inflamasyon yoktur ve daha ağır seyri olan kolitlerle karıştırılmamalıdır. İBS hekimler tarafından fonksiyonel bir bağırsak hastalığı olarak adlandırılır. Bunun anlamı altta yatan organik bir bozukluk olmaması, farklı tetkiklerle bir patoloji saptanamamasıdır. Dışkıda kan bulunmaz, kilo kaybı yoktur. Yine de teşhiste kolonoskopi veya en azından rektoskopi ile diğer hastalıklar ekarte edilmelidir. Bu bulgular, İBS’yi diğer bağırsak hastalıklarından ayırır. İBS hayatı tehdit bir sağlık problemine yol açmaz, fakat hastaların yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkiler.
İBS’Yİ TETİKLEYEN SEBEPLER NELERDİR?
• Posadan fakir beslenme •Gıda intoleransı (besinlere karşı hassasiyet) •Çok yağlı ve baharatlı besinler •Stres •Sigara kullanımı •Alkol tüketimi •Kafein tüketimi •Antibiyotik kullanımı •Regl dönemi •Öğün atlama •Enfeksiyonlar
BESLENME TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Yapılan çalışmalar, beslenme tedavisinin kişide hastanın seyri açısından önemli rol oynadığını göstermektedir. Tedavilerin amacı hastayı normal yaşama uyumlu hale getirmektir. Tedavide ishal ve kabızlık için ayrı yaklaşımlar uygulanır. Bunun için diyet, bir diyetisyen tarafından kişiye özel hazırlanmalıdır.
BESLENME TEDAVİSİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
•Düzenli beslenmeye özen gösterin. •Günde en az 3 ana öğün, 3 ara öğün olarak beslenin. •Tükettiğiniz besinleri her gün not edin. Bu hangi besinlerin rahatsızlık verdiğini bulmak açısından olumlu olacaktır. •Kabızlık sorunu çekiyorsanız, beslenme planınıza posalı gıdalar ekleyin.
•İshal durumda, ishali durduracak ve bağırsak yapısını düzenleyecek, mineral kayıplarını azaltacak besinler tüketin. •Günde en az 1,5 – 2 litre su tüketmeye özen gösterin. •Gaz yapıcı besinler (lahana, turp, kuru baklagiller), gazlı içecekler ve kafein içeren yiyecekler – içecekler ve acı baharatlardan uzak durun. •Çiğ sebze, meyve ve süt bazı kişilerde semptomları arttırdığı için kişinin hassasiyetine uygun tüketilmelidir. •Prebiotik ve probiyotik tüketimi şikayetleri olumlu şekilde azalttığı görülmüştür. Bu yüzden probiyotik yoğurtlar, kefir ve doğal prebiyotik içeren yiyecekler tüketin.
FODMAP DİYETİ NEDİR?
Avustralyalı bir diyetisyen ve doktor tarafından geliştirilen FODMAP (fermente oligosakkaritler, disakkaridler, monosakkaridler ve polioller) diyetinin İBS’nin beslenme tedavisinde olumlu etkilere sahip olduğu kanıtlanmıştır. Yüksek FODMAP içeren besinler aşırı tüketildiğinde sindirilememe veya iyi emilememeye bağlı olarak bağırsak sistemindeki bakteriler tarafında fermente edilebilirler. Bu fermentasyon gaz, karın ağrısı, kramp ve diyare gibi şikâyetlere neden olur.
DİYETTE ALDIĞIMIZ FODMAP BESİNLER:
•Fruktoz: meyveler özellikle elma, armut, kiraz, karpuz, bal, yüksek fruktozlu mısır şurubu •Laktoz: süt ve süt ürünleri •Frukanlar: buğday, çavdar, sarımsak, soğan, inülin •Galakanlar: fasulye, mercimek ve soya fasulyesi gibi baklagiller •Polioller: izomalt içeren tatlandırıcılar, mannitol, sorbitol, ksilitol, şeftali, nektari, kiraz, kayısı ve avokado gibi çekirdek içeren meyveler, tatlandırcı içeren şekersiz sakızlar, diyet ve diyabetik ürünler
FODMAP Diyeti 3 Aşamadan Oluşur:
*Size uygun bir beslenme programı hazırlanması için mutlaka bir DİYETİSYENE danışmalısınız.
-Tüm FODMAP içeren besinler tamamen beslenme programından elenmelidir.
-FODMAP’dan zengin besinler tek tek denenir.
-Kişiye özel bir beslenme programı hazırlanır.
Nutrition İstanbul 9. Sayı
