Şeker; son zamanlarda yapılan çalışmalarla göstermiştir ki sağlığımıza en büyük tehdidi oluşturmaktadır.
Şekerin ana besin kaynağı şeker kamışıdır ve doğal besinden elde edilir. Buraya kadar sorun yokken şeker yapılan birçok ısıl işlem sonucunda ne yazık ki zararlı hale gelmekte ve fazla miktarda tüketimi sağlığımızı riske atmaktadır. Bu tarz sentetik işlemlere maruz kalmış şeker gibi birçok besin raflarda yerini almakta ve sofralarımıza kadar inmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisine göre beslenmemizdeki şeker miktarının toplam aldığımız enerjinin %10’nu aşmaması gerektiği hatta bu oranın aşağı çekilmesi yönündedir. Bu da günlük şeker tüketiminin kadınlarda 1, erkeklerde 2-3 yemek kaşığını aşmaması demektir. Günlük hayatımızda tükettiğimiz birçok besinin içerisinde şeker bulunmaktadır. Bu besinlerin içine bir de çikolata, tatlı ve hamur işleri gibi besinler dahil olunca almamız gereken şeker miktarının çok üstüne çıkmış oluyoruz.
Peki Ne Yapmalıyız?
Beslenmemizin belirli kısımlarında doğal şeker kaynaklarından yararlanabiliriz. Doğal şeker kaynaklarını tüketmek günlük şeker alım miktarını aşmamızı engeller. Hem kan şekerimizin daha dengeli seyretmesini sağlar hem de boş kalori alımını engeller. Ayrıca bu besinlerde bulunan vitamin, mineraller ve diğer bileşimler organizma için hayati derecede öneme sahiptir. Doğal şeker ile rafine şeker yani sofra şekeri arasındaki fark vücuttaki sindirimi ve emilimidir. Doğal şeker kan şekerinin aniden yükselmesini engeller. Kilo alımı riskini azaltır. Bunun sonucunda doğal olarak obezite riskini azaltır. Aynı zamanda kronik hastalık riskini de minimize eder.
Doğal olarak tüketebileceğimiz şeker alternatifleri nelerdir;
Keçiboynuzu tozu;
Keçiboynuzu özellikle Akdeniz ülkelerinde yetiştirilen enerji dolu bir besindir. A ve C vitaminleri yönünden zengindir. Ayrıca önemli miktarda antioksidan özelliği vardır. Keçiboynuzu tozu, geçmişte en çok tatlandırıcı amaçlı kullanılan ve birçok hastalığa şifa veren bir bitki olmaktadır. Günümüzde ise keçiboynuzu pekmezi, keçiboynuzu kürlerinin yanında tozu da görülmeye başlanmıştır. Keçiboynuzu tozu içerisinde bulunduğu yüksek oranda şekerle, çikolata ya da şekerleme alternatifi olarak kullanılmaktadır. Çikolata ve kakao ile kullanılarak yapılacak olan bütün tariflere eşit şekilde keçiboynuzu tozu eklenebilir. Hem de bu şekilde keçiboynuzunun faydasından yararlanırken çikolatanın neden olduğu bütün yan etkilerden korunmuş oluruz. Keçiboynuzu tozu, sütü sevmeyen çocuklara da sütün içerisine katılarak, içmesine kolaylık sağlayabilir.
Akçaağaç şurubu;
Akçaağaç şurubu; adını aldığı akçaağaçtan oluşturulan şuruptur. Elde edilen bu şurup doğal bir tatlandırıcı vazifesi görür. Akçaağaç şurubunun faydaları oldukça çoktur. Şurup doğal olarak tatlıdır. Herhangi bir dış etken olmadığından sağlıklı bir tatlandırıcıdır. Doğal tatlandırıcı olan bu şurup; magnezyum, demir, fosfor, potasyum, çinko ve kalsiyum içerir. Akçaağaç şurubu; tüketildiğinde bağışıklığı güçlendirmeyi yardımcı olur ve yaşlanmayı önler, mide sorunu yaşayan kişilerde mideyi sakinleştirir. Şurup hamur işlerinde şeker yerine kullanılabilir. 1 yemek kaşığı akçaağaç şurubu 52 kcal’ dir. Yağ oranı az olup1 kaşıkta 0.04 gr yağ içerir. Karbonhidrat bakımından zengindir. 1 yemek kaşığında 13.48 gr karbonhidrat içerir.
Stevia Bitkisi;
Stevia; tatlı yaprak ya da bal yaprak olarak bilinmektedir. Stevia bitkisi suya bırakıldığında şekere göre 300 kat daha tatlı olmasına rağmen sıfır kaloridir. Doğal bir tatlandırıcıdır. Doğal yapıda olması birçok ürüne göre öncelik ve kullanım genişliği oluşturmaktadır. Yapılan araştırmalara göre hiçbir zararı ve yan etkisi olmadığından herkesin rahatlıkla kullanabileceği doğal bir tatlandırıcıdır. Stevia bitkisi, tatlandırıcı özelliğinin yanı sıra antioksidan özelliği de içermektedir. Stevia yaprakları; kan glikoz seviyesini değiştirmediği için diyabetli bireyler çok rahat kullanabilmektedir. Stevia yapraklarındaki yoğun tatlı özü, su ortamında çok çabuk çözünebilmekte, ev-mutfak ortamında bile kolayca suya çıkartılıp tatlı ve içeceklerde rahatlıkla kullanılabilmektedir.
Tatlı, pasta, kek, baklava ve reçel gibi yiyeceklerde, kısaca pişirme, fırınlama ve dondurma yapımlarında rahatlıkla kullanılmaktadır. 1 litre suya 3 çay kaşığı stevia bitkisi atıp hafif kaynattıktan sonra suyu süzerek şekerli sıvıyı elde edebilirsiniz. Tat olarak normal şekeri aratmamaktadır. Bir yemek kaşığı kuru stevia yaprağı, bir büyük su bardağı dolusu toz şeker tadına eşdeğerdir. Stevia bitkisini evinizde, bahçenizde kendiniz yetiştirebileceğiniz gibi, kurutulmuş stevia bitkisine aktarlardan rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Stevia bitkisi ile beyaz şekerin sağlığınıza verdiği zararları yaşamadan yiyeceklerinizi tatlandırabilirsiniz.
Hindistan cevizi şekeri;
Hindistan cevizi şekeri, alternatif tatlandırıcı arayan bizlerin son dönemde çok sık duymaya başlayıp, özellikle yapılan araştırmalarla birlikte gittikçe hoşumuza giden önemli bir alternatif olarak karşımıza çıkmaktadır. Hindistan cevizinden elde edilen en ilgi çekici ürünlerden biridir. Bunun nedeni kimyasal tatlandırıcılar bir yana, katkısız şekerler arasında da glisemik indeksi 35 ile en düşük olmasıdır. Esmer şeker gibi kullanılması, düşük ısıda yanmaması, kullanıldığı gıdanın tadını ve kokusunu bozmaması ile ayrıcalıklı olan hindistan cevizi şekeri, tamamen doğal ve katkısızdır. Hindistan cevizi şekerinde yer alan fruktoz miktarı diğer şeker türlerine göre oldukça azdır. Fruktoz çok kısa sürede yağa dönüşebilen bir maddedir. Hindistan cevizi şekeri içeriğinde, bol miktarda çinko, demir, kalsiyum ve B grubu bazı vitaminleri barındırmaktadır. Ayrıca C vitamini yönünden çok zengindir. İşlemden geçmediği için amino asit ve mineral zarar görmez. Çinko minerali sayesinde bağışıklık ve sindirim sistemi daha düzenli çalışır. Sinir, kas ve kalbin etkin olarak fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyduğu minerallerden potasyum ile magnezyum yönünden de oldukça zengindir. Doğal bir antioksidan olan hindistan cevizi şekeri sayesinde erken yaşlanma belirtilerinden kurtulabilirsiniz. Ayrıca kemik ve diş sağlığı açısından da çok faydalı olduğu unutulmamalıdır. Palmiye ağacı çiçeklerinin nektarlarından üretilen hindistan cevizi şekerine; hindistan cevizi şurubu da denir. Saf olduğundan emin olmak için marketten satın alırken üzerinde %100 ibaresi bulunmasına dikkat edilmelidir. Tatlı yapımından beyaz şeker yerine kullanılabilir. Çay ve kahveye aroma amaçlı eklenebilir.
Hurma;
Hurma doğal şeker kaynaklarının içerisinde en ön sıralarda gelir. Hurma iyi bir antioksidan kaynağıdır. Protein, lif ve farklı yağlar başta olmak üzere 16 farklı mineral içermektedir. Ayrıca zengin bir C, B1, B2, ve A vitamini kaynağıdır. İyi derecede de flor içerir. Yoğun lif içeriğinden dolayı doyurucu özelliği vardır. Kullanım alanı geniştir. Soğuk ve sıcak içeceklerde, tatlı tariflerinde, pasta, kek, kurabiye yapımında istenilen doğal şeker tadını vermektedir. 2-3 adet hurma 60 kcal’ dir. 9,8 gram karbonhidrat, 0,3 gram protein, 0,1 gram yağ içermektedir. Hurmanın birçok tüketim şekli vardır. Kurutularak ve öğütülerek toz halinde içeceklerin içinde doğal şeker kaynağı olarak tüketilebilir. Ayrıca kaynatılarak şurubuyla, hem kıvam verici hem de şeker içeriği olarak da pasta ve keklerde kullanılabilir. Hurmanın en önemli faydalarından biri kan şekerini dengelemesidir. İçeriğindeki A vitamini sayesinde hafızayı kuvvetlendirdiği görülmektedir. Antioksidan özelliğinden dolayı kalp damar hastalıkları ve tansiyon riskini azalttığı, B1 ve B2 vitaminlerinden dolayı karaciğeri onardığı görülmektedir.
Sonuç olarak;
Şeker ihtiyacımızı karşılamak ve besin tüketimimizi çeşitlendirmek amaçlı rafine şeker yerine doğal şeker kaynaklarını tercih etmeliyiz. Doğal şeker kaynaklarının da fruktoz, sakkaroz, sükroz içermesinden dolayı belirli ölçülerde tüketilmesi ve beslenmemize yerleştirilmesi önemlidir. Dikkat etmemiz gereken nokta, günlük besin tercihlerimizi tatlandırırken doğala en yakın tercihi yapmaktır. Bu alternatifler, akşam içeceğiniz süte 1 çay kaşığı tarçın eklemek gibi, yoğurdunuzu hurma ile tatlandırmak, kekiniz fırından çıktıktan sonra pekmez ile lezzetlendirmek olabilir. Unutmayalım ki bedenimiz doğal olanı bilir ve sizden onu ister.
NUTRITION ISTANBUL 11. SAYI
Her Hakkı Saklıdır ©
İşbu Web sitesi ve tüm sayfaları Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na tabidir ve içeriğine ilişkin her türlü ses, görüntü, yazı içeren bilgi-belge,marka ve her türlü fikri ve sınai haklar ile tüm telif hakları ve diğer fikri ve sınai mülkiyet hakları Uzman Diyetisyen Samet YAĞLI’ya aittir. İşbu web sitesinin yapısı ve içeriği, sitede kullanılan her türlü görsel malzeme Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır.
Sitede yer alan bilgilerin çoğaltılması, başka bir lisana çevrilmesi, saklanması veya işleme tutulması da dahil,Samet YAĞLI’nın önceden yazılı iznine tabidir. Bu sebeple işbu sitede yer alan bilgiler Samet YAĞLI’nın yazılı izni olmadan hiçbir şekilde, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, kopyalanamaz, sunulamaz ve aktarılamaz. Sitenin bütünü veya bir kısmı diğer bir Web sitesinde izinsiz olarak kullanılamaz.
